CAPITULUM DUODECIMUS

EXERCITIUM 1

1. Iulius tres liberos habet = Iulio tres liberi sunt
2. Aemiliae unus frater est = Aemilia unum fratrem habet.
3. Davus multos amicos habet = Davo multi amici sunt.
4. Homini improbo pauci sunt amici = Homo improbus paucos amicos habet.
5. Homo duos oculos et duas aures habet = Homini duo oculi et duae aures sunt.
6. Corpori humano quattuor membra sunt = Corpus humanum quattuor membra habet.
7. Homines alas non habent = Hominibus alae non sunt
8. Mercurio alae in pedibus sunt = Mercurius alas in pedibus habet.
9. Vir Romanus tria nomina habet = viro Romano tria nomina sunt.
10. Romanis multi dei sunt = Romani multos deos habent.

EXERCITIUM 2

1. Marco pater et mater, frater et soror sunt.
2. Marcus patrem et matrem, fratrem et sororem habet.
3. Iuliae duo fratres sunt: Iulia duos fratres habet.
4. Nomina fratribus/fratrum sunt Marcus et Quintus.
5. Iulia matri et fratribus suis rosas ostendit.
6. Iulia a matre et fratribus suis discedit.
7. Iulia rosam dat patri, pater filiae osculum dat.
8. Iulia patrem suum amat et a patre suo amatur.
9. Avunculus non est frater patris, sed matris.
10. Pueri Romani non a matribus, sed a patribus suis nomina habent.

EXERCITIUM 3

1. Marco et Quinto una soror est: Iulia
2. Iuliae duo fratres sunt: Marcus et Quintus.
3. Frater Aemiliae, cui nomen est Aemilius, avunculus liberorum est.
4. Publius praenomen est; alia praenomina sunt Marcus, Quintus, Titus.
5. Paulus non praenomen, sed cognomen est.
6. Aemilia tristis est quod frater eius procul ab ea abest.
7. Liberi: “ubi est avunculus noster?” Iulius: “avunculus vester est in Germania.
8. Miles Romanus pilum et gladium et scutum fert.
9. Pilum et gladius et scutum sunt arma militis Romani.
10. Miles est vir armatus.

EXERCITIUM 4

1. Quintus frater Marci est
2. Iulia soror Marci est
3. Iuliae duo fratres sunt
4. Marco una soror est
5. Iulio duo filii et una filia sunt
6. Nomen filiae Iulia est
7. Filiis nomina Marcus et Quintus sunt
8. Matri nomen Aemilia est
9. Iulio cognomen Balbus est
10. Non, Quintus praenomen est
11. Viro romano tria nomina sunt
12. Praenomen primum nomen est
13. Avunculus Marci Aemilius est
14. Aemiliae unus frater est
15. Quia frater procul ab ea est
16. Is in Germania est
17. Non, Aemilius miles est
18. Miles Romanus scutum et gladium et pilum fert

EXERCITIUM 5

1. Miles Romanus bona arma fert.
2. Bona arma a milite Romano feruntur.
3. Arma militis Romani sunt gladius, scutum, pilum.
4. In Germania multi milites sunt, et pedites et equites.
5. In Germania magnus numerus militum est, et peditum et equitum.
6. Eques est miles qui equo vehitur; qui pedibus it pedes est.
7. Pilum peditis Romani non tam longum est quam hasta equitis.
8. Pilum a pedite Romano fertur, hasta ab equite fertur.
   
   

EXERCITIUM 6

1. Gladius longus non tam levis est quam gladius brevis.
2. Hasta brevis non tam gravis est quam hasta longa.
3. Saccus Leandri magnus et gravis est, saccus Syri est parvus et levis.
4. Quintus est puer crassus, Marcus puer tenuis est.
5. Aemilia non laeta,sed tristis est.
6. Capillus Aemiliae non brevis, sed longus est.
7. Haec linea longa et tenuis est.
8. Haec linea est brevis et crassa.
   
   

EXERCITIUM 7

1. Via Latina non tam longa est quam Via Appia = Via Appia longior quam Via Laina est.
2. Cornelius non tam pecuniosus est quam Iulius = Iulius pecuniosior est quam Cornelius.
3. Syra non tam formosa est quam Aemilia= Aemilia formosior quam Syra est.
4. Quintus non tam levis est quam Marcus = Marcus levior est quam Quintus.
5. Saccus Syri non tam gravis est quam Leandri = Saccus Leandri gravior quam saccus Syri est.
6. Capillus Iuliae non tam brevis est quam Marci = Capillus Marci brevior quam Iuliae est.
7. Medus non tam probus et quam Davus = Davus probior est quam Medus.
8. Digitus quartus non tam longus neque tam crassus est quam digitus medius = digitus medius longior et crassior quam digitus quartus.
   
   

EXERCITIUM 8

1. Littera est pars vocabuli.
2. Umeri et pectus partes corporis humani sunt.
3. Manus pars bracchii est ut pes pars cruris est.
4. Atrium et peristylum partes villae Romanae sunt.
5. Praenomen est pars prima nominis Romani.
6. Aegyptus pars Africae est.
7. Magna pars Europae est in imperio Romano.
   EXERCITIUM 9

1. Dominus servo suo imperat; servus domino suo paret.
2. Domina ancillae suae imperat;ancilla dominae suae paret.
3. Iulius Medo imperat: Veni! Nec Medus ei paret.
4. Marcus sorori suae imperat: “Tace, Iulia” neque ea fratri suo paret.
5. Dux militibus imperat, milites duci suo parent.
6. Romani Gallis imperant, Galli Romanis parent.
7. Cui domino Davus paret? Dominus cui Davus paret est Iulius.
   EXERCITIUM 10
   1. In Germania magnus exercitus Romanus est.
   2. In exercitu Romano multi milites sunt.
   3. Dux exercitus est qui exercitum ducit.
   4. Dux Romanus magno exercitui imperat.
   5. In Germania et in Britannia magni exercitus Romani sunt, qui contra magnos hostium exercitus pugnant                                                                                      6. Graeci et Galli iam exercitibus Romanis militant.                                                          7. Multi Graeci et Galli in exercitibus Romanis militant.                                             8. Duces exercituum Romanorum a militibus suis non discedunt.
EXERCITIUM 11  

1. Milites pilis et gladiis pugnant.
2. Pueri non armis, sed pugnis pugnant.
3. Eques est miles qui ex equo pugnat.
4. Aemilius non eques, sed pedes est.
5. Gladius qui a pedite fertur non est longus et gravis, sed brevis et levis.
6. Gladius brevis non gravis, sed levis est.
7. Pedes hastam longam et gravem ferre non potest.
8. Graeci et Romani non sunt homines barbari ut Germani ac Britanni, qui Germaniam et Britanniam incolunt.
9. Provincia est pars imperii Romani.
10. Danuvius flumen Germaniam ab imperio Romano dividit.
11. Danuvius est finis imperii Romani.
12. Graecia patria Graecorum est.
13. Romani contra Germanos pugnant; Germani enim hostes Romanorum sunt, ac bellum est inter Romanos et Germanos.
14. Hostes exercitum Romanum metuunt.
15. Qui exercitui imperat dux exercitus est.
16. Hispani, qui in exercitu Romano militant, non modo gladios et pila, sed etiam arcus sagittasque ferunt.

EXERCITIUM 12

1. Milites Romani in Germania pugnant
2. Gladiis, pilis, hastis milites pugnant
3. Eques est miles qui ex equo pugnat
4. Non, Aemilius non eques, sed pedes est
5. Id sex pedes longum est
6. Non, gladius eius brevis est
7. Non, Graeci barbari non sunt
8. Non, Germania provincia Romana non est
9. Provincia est pars imperii Romani
10. Galli Galliam icolunt
11. Flumen Rhenus
12. Rhenus ac Danuvius
13. Germania
14. Quia/quod Germani hostes Romanorum sunt
15. Duci suo exercitus Romanus paret

EXERCITIUM 13

1. Aemilius, qui miles fortis est, gladium brevem et levem fert.
2. Militi forti Romano est gladius brevis et levis.
3. Miles Romanus gladio brevi et levi armatus est.
4. Romani, milites fortes, gladios breves et leves ferunt.
5. Militibus fortibus Romanis sunt gladii breves et leves.
6. Milites Romani gladiis brevibus et levibus armati sunt.
7. In anulo Aemiliae est gemma magna et gravis.
8. Aemilia gemmam habet magnam et gravem.
9. Aemilia gemma magna et gravi ornatur.
10. Pretium gemmae magnae et gravis est sestertii centum.
11. Aemilia multas gemmas graves habet.
12. Magnum est pretium gemmarum gravium.
13. Os vocabulum non longum, sed breve est; in hoc vocabulo brevi duae litterae sunt.
14. Os et pes vocabula non longa, sed brevia sunt.

EXERCITIUM 14

1. Via Appia longior et latior est quam Via Latina.
2. Multae viae longiores et latiores sunt quam Via Latina.
3. Saccus Syri levior est quam saccus Leandri.
4. Syrus saccum leviorem portat quam Leander.
5. In sacco leviore sunt pira.
6. Iulius nomen brevius est quam Cornelius.
7. Litterae Graecae nomina longiora habent quam Latinae.
8. Romani pilis brevioribus et levioribus pugnant quam Germani.
9. Milites Romani fortiores sunt quam Germani et duci fortiori parent quam illi.
10. Dux Romanus fortior est quam dux Germanorum et militibus fortioribus imperat quam ille.
11. Cornelius equum formosiorem habet quam Iulius; Cornelius dominus equi formosioris est.
12. Ornamenta feminam pulchram pulchriorem facere possunt.
13. Quod ornamentum pulchrius est quam anulus gemmatus?

EXERCITIUM 15

1. Milites Romani in castris habitant.
2. Circum castra vallum et fossa est.
3. Vallum prope X pedes altum est et duo milia passuum longum.
4. Via quae castra in duas partes dividit centum pedes lata est.
5. Cum hostes castra oppugnant, Romani vallum ascendunt.
6. Hostes castra expugnare non possunt, quia Romani castra defendunt.
7. Hostes pila in castra iacere non possunt.
8. Equitatus in hostem impetum facit.
9. Hostes arma ad terram iaciunt ac fugiunt.
10. Miles fortis non fugit et sine metu hostes oppugnat.
11. Rhenus est flumen longum et latum et altum.
    

EXERCITIUM 17

1. N /V manus manus
2. Acc manum manus
3. G manus manuum
4. D manui manibus
5. Ab manu manibus
6. Manibus est dativus aut ablativus pluralis.
7. Manu ablativus singularis est.
8. Manui dativus singularis est.
9. Manum accusativus singularis est
10. Manus nominativus singularis est
11. Manus est genetivus singularis aut nominativus aut accusativus pluralis.
12. Manuum genetivus pluralis est.

EXERCITIUM 18

1. Altus/a/um est adiectivum primae et secundae declinationis.
2. N altus alta altum alti altae alta
3. Ac altum altam altum altos altas alta
4. G alti altae alti altorum altarum altorum
5. D alto altae alto altis altis altis
6. Ab alto alta alto altis altis altis
7. V alte
8. Masculinum: altus est nominativus singularis, altum accusativus singularis,altos accusativus pluralis, alti genetivus singularis aut nominativus pluralis, alte vocativus singularis.
9. Femininum alta est nominativus singularis, altam accusativus singularis, altas accusativus pluralis, altae genetivus aut dativus singularis aut nominativus pluralis, alta ablativus singularis, altarum genetivus singularis.
10. Neutrum: altum est nominativus aut accusativus singularis, alta nominativus aut accusativus pluralis.
11. Masculinum et neutrum: alti est genetivus singularis, alto dativus aut ablativus singularis, altorum genetivus pluralis.
12. Altis dativus aut ablativus pluralis est.

EXERCITIUM 19

1. Gravis/e est adiectivum tertiae declinationis.
2. N gravis grave graves gravia
3. Ac gravem grave graves gravia
4. G gravis gravis gravium gravium
5. D gravi gravi gravibus gravibus
6. Ab gravi gravi gravibus gravibus
7. Masculinum et feminimum: gravis est nominativus aut genetivus singularis, gravem accusativus singularis, graves nominativus aut accusativus pluralis.
8. Neutrum: grave est nominativus aut accusativus singularis, gravia nominativus aut accusativus pluralis, gravis genetivus singularis.
9. Gravi dativus aut ablativus singularis est.
10. Gravibus dativus aut ablativus pluralis est
11. Gravium genetivus pluralis est.
    
    

EXERCITIUM 20

1. Longior/-ius,-ioris est comparativus adiectivi
2. N longior longius longiores longiora
3. Ac longiorem longius longiores longiora
4. G longioris longioris longiorum longiorum
5. D longiori longiori longioribus longioribus
6. Ab longiore longiore longioribus longioribus
7. Masculinum et femininum: longior est nominativus singularis, longiorem accusativus singularis, longiores nominativus aut accusativus pluralis.
8. Neutrum: longius est nominativus aut accusativus singularis, longiora nominativus aut accusativus pluralis.
9. Longiore ablativus singularis est.
10. Longiori dativus singularis est.
11. Longioribus est dativus aut ablativus pluralis.
12. Longioris est genetivus singularis.
13. Longiorum est genetivus pluralis.